Praca naukowo – badawcza

Wybrane publikacje:

• Chirkowska-Smolak, T., Chumak, M. (2021). Job insecurity and emotional disturbance of Polish employees during pandemic COVID-19. Medycyna Pracy, 72(6), 645-652. https://doi.org/10.13075/mp.5893.01181
• Smolak, M., Sadurski, W., Chirkowska-Smolak, T. (2020). Rozum publiczny – uzasadnianie sądowe – umysł sędziego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Chirkowska-Smolak, T., Smolak, M. (2020). Moral Reasoning of Judges and the Rule of Law. W: H. Takikawa (Ed.) The Rule of Law and Democracy (165-176). Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• Chirkowska-Smolak, T. (2018). Polska adaptacja kwestionariusza do pomiaru wypalenia zawodowego OLBI (The Oldenburg Burnout Inventory), Studia Oeconomica Posnaniensia, 3 (6), 27-47.
• Chirkowska-Smolak, T., Smolak, M. (2017). Oceny moralne w rozumowaniu sędziowskim, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2, 31-46.
• Chirkowska-Smolak, T., Grobelny, J. (2016). Konstrukcja i wstępna analiza psychometryczna Kwestionariusza Postrzeganego Stresu w Pracy (PSwP), Czasopismo Psychologiczne, 1 (22), 131-139.
• Chirkowska-Smolak, T., Grobelny, J. (2014). Wykorzystanie metod doboru personelu oraz przekonania profesjonalistów na temat ich trafności prognostycznej. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 1 125-142.
• Chirkowska-Smolak, T. (2012). Psychologiczny model zaangażowania w pracę. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
• Chirkowska-Smolak, T. (2012). Does work engagement burn out? The person-job fit and levels of burnout and engagement in work, Polish Psychological Bulletin, 43 (2), 76-85.
• Chirkowska-Smolak, T., Kleka, P. (2011). The Maslach Burnout Inventory–General Survey: validation across different occupational groups in Poland. Polish Psychological Bulletin, 42 (2), 86-94.

Ważniejsze publikacje:

Książka pt. „Rozum publiczny – uzasadnianie sądowe – umysł sędziego” powstała w trudnym w Polsce okresie demolowania państwa prawa, w którym sędziowie pełnią kluczową rolę zarówno bohaterów, jak i czarnych charakterów. Był to też (i, niestety, nadal jest) okres zmasowanego hejtu wobec tej grupy zawodowej prawników. Zachęciło to nas do analizy rozumowania sędziowskiego oraz poziomu kompetencji moralnych. Książka pisana jest z dwóch perspektyw: teoretycznoprawnej i psychologicznej, Teresa Chirkowska-Smolak jest autorką trzeciej części tomu, dotyczącej „umysłu sędziego”. Przedstawione w książce badania, przeprowadzone przez Autorkę, dotyczyły przetwarzania przez sędziów informacji oraz procesu podejmowania decyzji. Zgodnie z tezami formułowanymi na gruncie filozofii prawa (np. J. Waldron czy A. Barak), sędziowie są wyposażeni w jakieś szczególne kompetencje moralne z uwagi na to, że na co dzień dokonują „moralnych eksperymentów myślowych”. Dlatego w przeprowadzonych badaniach szczególną uwagę poświęcono rozumowaniu oralnemu w sytuacji, gdy dochodzi do rozstrzygnięć opartych na ocenach moralnych. Analizowano sposób rozstrzygania dylematów moralnych przez sędziów, jak również przedstawicieli innych zawodów prawniczych i nieprawniczych. Przeprowadzono również pomiar poziomu kompetencji moralnych sędziów w oparciu o koncepcję rozwoju moralnego G. Linda.

Wybrane osiągnięcia naukowo – badawcze:

Granty;

• 2009 – 2012: kierownik w grancie NCN nr N N106 056437, „Psychologiczny model zaangażowania w pracę“
• 2015-2020 wiodący wykonawca w grancie NCN „Stosowanie formuły ważenia i rozumowanie moralne w sytuacji pluralizmu prawnego oraz moralnego” nr UMO-2014/15/B/HS5/00650

Stypendia:

• stypendium naukowe Rektora UAM za wybitne osiągnięcia w pracy naukowej w roku 2020

Nagrody:

• 2013: nagroda Rektora UAM III stopnia za osiągnięcia naukowe

Wyjazdy i staże zagraniczne:

• 2018— wykład na zaproszenie Uniwersytetu w Nagoi pt. What makes a good judge? Competences of judges in civil law European countries, Nagoja, Japonia.
• 2017 – Visiting Fellow, European University Institute, Florence, Włochy.
• 2015 – visiting scholar w the International Institute for the Sociology of Law w Oñati, Hiszpania.
• 2012 – visiting scholar w the International Institute for the Sociology of Law w Oñati, Hiszpania.

Zainteresowania badawcze:

Realizowany obecnie projekt badawczy:

1.     Akademickie czynniki wypalenia u studentów

Projekt realizowany jest w zespole badaczy z 5 uczelni w Polsce, kieruje nim prof. Teresa Chirkowska-Smolak z WPiK UAM oraz prof. Magdalena Piorunek z WSE UAM.

Zjawisko wypalenia zawodowego, dostrzegane i analizowane przez badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe, stanowi problem coraz większej liczby osób funkcjonujących w środowiskach rynku pracy i edukacji. Wprawdzie grupa studencka nie stanowi stricte grupy pracowniczej, podlega jednak wszelkim wyzwaniom długotrwałej, zaangażowanej działalności i aktywnej obecności w organizacji i jako taka, jest narażona na pośrednie i bezpośrednie konsekwencje trudności doświadczanych przez środowisko akademickie. Niestety, wypalenie jest często uważane jest za problem jednostkowy, wynikający z osobowych właściwości jednostki przeżywającej trudności na gruncie zawodowej aktywności, a nie zaś za wyzwanie, jakie stanowi dla struktur organizacyjnych. Naszym celem jest poznanie czynników organizacyjnych, akademickich, które mogą wpływać na rozwój tego syndromu u studentów. Chcielibyśmy również poznać rozmiar tego zjawiska oraz jego specyfikę w środowisku akademickim, ze szczególnym uwzględnieniem tego zjawiska wśród studentów. Wyniki badania mogą stanowić punkt wyjścia do działań prewencyjnych a także związanych z redukcją ewentualnych negatywnych jego skutków dla procesu efektywnego kształcenia.

2.    Wypalenie zawodowe w różnych grupach zawodowych (prawnicy i personel medyczny)

Projekt realizowany jest w zespole badaczy z 2 uczelni w Polsce, kieruje nim prof. UAM Teresa Chirkowska-Smolak oraz dr hab. Piotr Kocelak z Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Koordynatorem badań w grupie prawników jest mgr Piotr Wyrwicki.

Zjawisko wypalenia zawodowego, dostrzegane i analizowane przez badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe, stanowi problem coraz większej liczby osób funkcjonujących w środowiskach rynku pracy. Niestety, wypalenie jest często uważane jest za problem jednostkowy, wynikający z osobowych właściwości jednostki przeżywającej trudności na gruncie zawodowej aktywności, a nie zaś za wyzwanie, jakie stanowi dla struktur organizacyjnych. Naszym celem jest poznanie czynników organizacyjnych, które mogą wpływać na rozwój tego syndromu u przedstawicieli obu grup zawodowych. Chcielibyśmy również poznać rozmiar tego zjawiska oraz jego specyfikę w środowisku prawników oraz w ochronie zdrowia. Wyniki badania mogą stanowić punkt wyjścia do działań prewencyjnych a także związanych z redukcją ewentualnych negatywnych jego skutków dla funkcjonowania zawodowego pracowników.

3.     Czynniki zagrożenia w pracy pracowników ratownictwa medycznego a samopoczucie ratowników

Projekt realizowany jest w zespole badaczy z 2 uczelni w Polsce, kieruje nim prof. Teresa Chirkowska-Smolak oraz prof. Jacek Smereka z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu.

Niniejsze badanie ma na celu określenie poziomu wypalenia zawodowego wśród personelu ratownictwa medycznego oraz poznanie czynników, które mają na to największy wpływ. Jednocześnie zainteresowani jesteśmy tym, w jaki sposób specjaliści w tym obszarze spostrzegają swoją pracę i jakie czynniki traktują jako potencjalne źródło zagrożeń w swojej pracy. W aktualnie realizowanym badaniu analizujemy problem agresji doświadczanej przez ratowników medycznych.

Praca ratowników medycznych należy do grupy zawodów trudnych i niebezpiecznych i jest obciążona zagrożeniem zdrowia i życia. Przede wszystkim z powodu dużego obciążenia pracą (nadmiernie długi czas pracy, duże tempo pracy) i nieusystematyzowanego poziomu napięcia. Ważnym czynnikiem problemów w tej grupie zawodowej trudności wykonywanych zadań (szybkie podejmowanie bardzo trudnych decyzji, ciągły kontakt z cierpiącymi pacjentami, kryzysowe sytuacje). Osoby wykonujące ten niezwykle ważny zawód napotykają na dodatkowe źródło zagrożenia – przemoc i agresję w miejscu pracy. Paradoksalnie, nawet ze strony pacjentów, do których byli wzywani, by ratować ich zdrowie lub życie. Jest to grupa zawodowa szczególnie wysokiego ryzyka, w porównaniu do innych grup personelu medycznego, jeżeli chodzi o poziom doświadczanej agresji. Naszym celem jest poznanie rozmiaru zjawiska, jego charakteru oraz poziomu wypalenia zawodowego, jakie się z tym może wiązać.

4. Akulturacja migrantów zarobkowych w Polsce – perspektywa organizacyjna

Badanie ma na celu poznanie, jakie strategie akulturacji przyjmują migranci ekonomiczni i jaką rolę dla integracji z kulturą goszczącą (bądź separowania się od niej) pełnią psychospołeczne warunki pracy w organizacjach, w których podejmują oni zatrudnienie (np. odczuwana dyskryminacja w miejscu pracy na tle narodowościowym, postrzegana sprawiedliwość organizacyjna, stres w pracy, zadowolenie z pracy). Badacze analizują również tożsamość kulturową i kompetencje społeczno-kulturowe migrantów (np. znajomość języka polskiego, otwartość na inne kultury), sieć kontaktów społecznych, przebieg kariery zawodowej w kraju ojczystym i za granicą, poczucie bezpieczeństwa w kraju goszczącym i ewentualne problemy psychologiczne, przez nich sygnalizowane.

Współpraca z otoczeniem społeczno – gospodarczym:

• Teresa Chirkowska-Smolak posiada duże doświadczenie badawcze w obszarze doradztwa organizacyjnego, zarówno jeśli chodzi o prowadzenie badań ilościowych (konstruowanie i adaptacja testów psychologicznych, analiza statystyczna wyników) jak i jakościowych (prowadzenie wywiadów indywidualnych i grupowych). Współpracowała przy pomiarze postaw i zachowań pracowników oraz opracowywaniu profili kompetencji menedżerów m.in. z takimi przedsiębiorstwami, jak: Herman Schwerter Polska, Lumel S.A., Philips Lighting S.A., Carlsberg ASC, Panopa Logistik, Schattdecor, Phoenix Contact.